*** စိတ္ဖိစီးမႈမွ အေျခတည္သည့္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ေ၀ဒနာ…

 
…လူတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေန႔စဥ္လွဴပ္ရွားသည့္  ပတ္၀န္းက်င္သာ ကြာျခားႏိုင္ေသာ္လည္း လူအမ်ားသည္ မိမိသက္ဆိုင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ရၿပီး စိတ္ဖိအားမ်ား ပိုမိုရင္ဆိုင္လာရေလ့ရွိသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ခံစားရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေ၀ဒနာမ်ားသည္
သတိမမူမိသည့္အခ်ိန္တြင္ စတင္ခံစား ရျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ျပသသည္ကို  လူအမ်ားစု သတိမမူမိသည္က မ်ားသည္။

…စိတ္ဖိအား မ်ားျပားေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည့္ ေရာဂါေ၀ဒနာမ်ားအနက္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားလွ်င္ျဖစ္တတ္ေသာ ေရာဂါလကၡဏာ တစ္ခုအျဖစ္  သတ္မွတ္ႏိုင္ၿပီး မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားရာမွ နာတာရွည္ အျဖစ္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာ ေရာဂါလကၡဏာမွာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း ေ၀ဒနာျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာထြန္းသိန္းက ေျပာသည္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္သည့္ ေရာဂါေ၀ဒနာကို ေဆးပညာအေခၚအရ Migraine ဟုေခၚသည္။

…ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းသည္ မိမိႏွင့္မတည့္သည့္ အစားအစာမ်ား စားသံုးျခင္းေၾကာင့္ႏွင့္ အိပ္ေရးပ်က္သည့္ အခ်ိန္မ်ားျပားျခင္း၊ ေနပူထဲသြားလာၿပီးသည့္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ခဏသာ ခံစားၾကရေလ့ရွိေသာ္လည္း စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျပားသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ပိုမိုခံစားၾက ရေၾကာင္း သိရသည္။ “ခဏတာျဖစ္တဲ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တဲ့သူေတြအတြက္ေတာ့ ပါရာစီတေမာလို အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြ ေသာက္ရင္ သက္သာေပမယ့္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တာကေတာ့ ျပင္းထန္တယ္၊ တခ်ဳိ႕ဆို ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ျဖစ္ၾကတဲ့အတြက္ ေရာဂါကုတဲ့ သီးသန္႔ေဆးမ်ဳိးေတြျဖစ္တဲ့ Migraine ေဆးေတြ၊ Pain Killer လို ေဆးမ်ဳိးေတြနဲ႔ ကုသရတယ္” ဟု အဆိုပါ ဆရာ၀န္က ေျပာၾကားသည္။

…ေခါင္းကိုက္သည့္ပံုစံသည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြာျခားမႈရွိၿပီး တစ္ခါတစ္ရံျဖစ္ပြားသည့္ စိတ္ပူပန္မႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ နာတာရွည္ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းတစ္ခုလံုး ကိုက္ခဲျခင္းစသည့္ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိၿပီး ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း၏ လကၡဏာမ်ားသည္ နာက်င္မႈအား အလြန္အကၽြံ ခံစားရျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေခါင္းတစ္ခုလံုး (သို႔မဟုတ္) ေခါင္း၏ဘယ္ဘက္ (သို႔မဟုတ္) ညာဘက္အျခမ္းမွေန၍ ေခါင္းထဲတြင္ တဒုန္းဒုန္းထုေနသကဲ့သို႔ ခံစားၾကရေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

…“ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တာကို ခဏခဏ ျဖစ္ေလ့ေတာ့ရွိတယ္၊ ဒါေပမယ့့္ အခုတစ္ပတ္ေလာက္ ရွိေနၿပီ။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကို ျဖစ္ေနတာ ဘယ္လိုမွ ေနလို႔မရေတာ့ဘူး”ဟု အသက္ (၃၀)ခန္႔ရွိ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးက ေျပာသည္။

…လႈပ္ရွားရုန္းကန္မႈ မ်ားျပားလာသည့္ ယေန႔လူမႈနယ္ပယ္တြင္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား၊ စိတ္ေသာကမ်ား မ်ားျပားျခင္းမ်ားကို ယခင္ကထက္ ပိုမိုိခံစားလာရၿပီး ယင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာသည့္ နာက်င္မႈမ်ားသည္ ခံစားရသူမ်ား၏ လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ လူမႈဘ၀တြင္ အေႏွာက္အယွက္ မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။

…“ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ေခါင္းကိုက္ျခင္းကို ႏွစ္ရက္ထက္ပိုၿပီး ခံစားေနရၿပီဆိုရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာတစ္ခုခုျဖစ္လာရင္ ေခါင္းကိုက္တာကလည္း တြဲၿပီးျဖစ္လာတတ္ေလ့ရွိတယ္” ဟု ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ဆရာ၀န္တစ္ဦးက အႀကံျပဳေျပာၾကားသည္။

…ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ေလ့ရွိသူမ်ားတြင္ ေခါင္းမကိုက္မီျပဳလုပ္သည့္ အျပဳအမူမ်ား၊ အစားအေသာက္မ်ား၊ စိတ္ခံစားမႈမ်ားႏွင့္ ေ၀ဒနာ လကၡဏာ မ်ားအား သတိျပဳ မွတ္သားထားျခင္းျဖင့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ မျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

…အနီေရာင္ ၀ိုင္၊ ဒိန္ခဲ၊ ေခ်ာကလက္၊ ပဲငံျပာရည္တို႔သည္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္မ်ားက ခန္႔မွန္းထားၾကၿပီး ေန႔စဥ္ေကာ္ဖီတစ္ခြက္မွ ႏွစ္ခြက္အထိ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ အႏၱရာယ္မျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ္လည္း ေသာက္သံုးမႈ မ်ားျပားပါက ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ ကဖိန္းဓာတ္ မ်ားျပားၿပီး ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း ေ၀ဒနာအား ခံစားရလာႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာသတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

…ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းေရာဂါသည္ စိတ္ေသာကမ်ား ခံစားရေလ့ရွိသည့္ အသက္ (၂၀)မွ (၆၀)ႏွစ္အတြင္း လူမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း ေ၀ဒနာ ခံစားရႏိုင္ရန္ သံုးဆခန္႔ပိုမိုၿပီး ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ေလ့ရွိတတ္သူမ်ား၊  ၀က္႐ူးျပန္ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ စိတ္ဓာတ္က်ေနသူမ်ား၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါ ခံစားေနရသူမ်ား၊  ဦးေႏွာက္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါခံစားေနရသူမ်ားႏွင့္ မ်ဳိးရိုးလိုက္သူမ်ား၌ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခ ပိုမိုမ်ားျပားေၾကာင္း သိရသည္။

…ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းသည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ရာသီစက္၀န္းကိုလည္း ထိခိုက္ႏိုင္ၿပီး ရာသီမလာခင္ရက္ပိုင္းႏွင့္ ရာသီလာေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေ၀ဒနာခံစားရပါက အမ်ဳိးသမီး၏ အီစတိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းမ်ား က်ဆင္းေစႏိုင္သည္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း ေရာဂါမျဖစ္ေပၚမီ အခ်ဳိ႕သူမ်ားတြင္ လကၡဏာမ်ား ျပသေလ့ရွိၿပီး ထိုလကၡဏာမ်ားအား ဂရုျပဳျခင္းျဖင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

…“စိတ္လွဴပ္ရွားတာေတြ၊ စိတ္တိုတာေတြအျပင္ သန္းေ၀တဲ့လကၡဏာေတြလည္း ျပတတ္တယ္။ Migraine က အာရံုေၾကာစနစ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္” ဟု ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ေျပာသည္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္သည့္ ေ၀ဒနာျဖစ္ေပၚေစသည့္ အလင္းေရာင္မ်ား၊ အပူခ်ိန္မ်ား၊ အစားအေသာက္မ်ား၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား စသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္အတြက္ ေ၀ဒနာခံစားရမႈမျဖစ္ေစရန္ လံုေလာက္သည့္ အစာအာဟာရႏွင့္ အိပ္ခ်ိန္ကို ဂရုျပဳသင့္ေၾကာင္း အဆိုပါ ဆရာ၀န္က ဆက္လက္ေျပာသည္။

…ေသြးထဲတြင္ သၾကားဓာတ္ နည္းပါးေနျခင္းကလည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းေ၀ဒနာ ခံစားရေစႏိုင္ၿပီး အလံုအေလာက္အိပ္ခ်ိန္ ရရွိႏိုင္ေစရန္ အနည္းဆံုးအိပ္ခ်ိန္ ရွစ္နာရီထားသင့္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းေရာဂါသည္ မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားရာမွ နာတာရွည္အျဖစ္ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္သည့္အျပင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခ်ိန္တြင္ နာက်င္မႈမ်ားျပားၿပီး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အတြက္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား မရွိေစရန္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားေနထိုင္သင့္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက အႀကံျပဳေျပာၾကားထားသည္။

…စိတ္ဖိအားမ်ား ဖယ္ရွားေစႏိုင္ရန္အတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စဥ္းစား၍ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားအား ဖယ္ေပ်ာက္ေစျခင္း၊ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ သီခ်င္းမ်ား နားေထာင္ျခင္း၊ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားျဖင့္ အျပင္ထြက္လည္ျခင္း၊ တရား႐ႈမွတ္ျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားအား ေရွာင္လႊဲႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ပညာရွင္မ်ားက အႀကံျပဳထားသည္။
 …မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး စိတ္ဖိစီးမႈေ၀ဒနာမ်ား ေလ်ာ့နည္းၿပီး ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းေ၀ဒနာမွ ကင္းေ၀းၾကပါေစ…
 မ၀တ္ရည္၏ က်န္းမာေရးေဆာင္းပါးအား ၿပန္လည္၍ မွ်ေ၀ေပးပါသည္။
ေမတၱာျဖင့္…
ေအးေအးမိုးမိကူး
(၁.၁၁.၂၀၁၂)